KD SILOVANJE – ZAKLJUČAK

Ženski marš je sproveo online upitnik koji je bio namijenjen građankama i građanima Bosne i Hercegovine.

Upitnik je distribiran putem Facebook profila  https://www.facebook.com/ZenskiMars.

Učešće u online Upitniku uzelo je ukupno 280 osoba, od toga 261 (93,2%) osoba ženskog i 19 (6,8%) osoba muškog spola. Upitnik je pokazao da ispitanici/e nisu upoznati/e sa zakonodavnim okvirom, niti radnjama i mjerama koje bi bilo neohodno poduzeti u slučajevima krivičnog djela silovanje. Po nekoj inerciji većina ispitanika/ca bi pozvala interventni broj policije i prijavila krivično djelo silovanje, ali sa daljnjim procedurama, radnjama, mjerama kao i svojim pravima nisu upoznati/e.

Također, njih 277 smatra potrebnim postojanje jedinstvenog telefonskog broja za prijavljivanje krivičnog djela silovanje putem kojeg bi se javljala osoba koja bi bila educirana i stručno osposobljena za prijave slučajeva seksualnog nasilja, odnosno silovanja, dok samo dva od devet ministarstava unuranjih poslova također iskazuju opravdanost i potrebu za postojanjem jedinstvenog broja za prijave slučajeva krivičnog djela silovanja, kojim bi se ubrazala kako reakcija za pružanje pomoći žrtvi, pronalazak počinitelja te rješavanje svih potrebnih administrativno tehničkih radnji sve do opredjeljenosti žrtve za krivično gonjenje počintelja ptem suda. Pored činjenice da zakonodavni okvir, odnosno članovi Krivičnog zakona na nivou entiteta Federacije BiH i Brcko distrikta nisu jednaki članovima Krivičnog zakona Republike Srpske, te da nijedan od pomenuta tri Krivična zakona koji reguliraju krivično djelo silovanje nisu usklađeni sa članom 36. istanbuslke konvencije koju je Bosna i Hercegovina ratificirala, u prvom krugu pitanja samo jedno ministartvo unutarnjih poslova, a to je ministartvo unutarnjih poslova Posavskog kantona je odmah navelo potrebu ujednačavanja zako na sve tri zakonodavne razine u diejlu propisivanja veće minimalne i maksimalne granice za krivično djelo silovanje, kao i onemogućavanje ublažavanja kazne za počinitelje krivičnog djela silovanje.

Tek u drugom krugu pitanja, kada je Ženski marš naveo razlike u propisanim odredbama krivičnog zakona koji regulira krivično djelo silovanje, te činjenicu da je Bosna i Hercegovina ratificirala Istanbuslku konvenciju, citirajući član 36. Istanbulske konvencije, tek tada su preostalih osam ministarstava unuranjih polova iskazalai svoju podršku i opredjeljenost ka potrebnim izmjenama i dopunama članaova zakona na entiteskim i nivou Brčko distrikta s ciljem ujednačavanja i harmoniziranja sa članom 36. Istanbulske konvencije. Iz odgovora se vidi na nivou Federacije Bosnei Hercegovine neka ministartva unutarnjih poslova u svom sastavu raspolažu stručno osposobljenim osobama za seksualno nasilje, pa i za eksualno nasilje nad malodobnim licima. Neka ministastva unutarnjih poslova u svom sastavu imaju i psihologa/inju koja je obavezni/a član/ica patrole koja odlazi na mjesto izvršenog krivičnog djela silovanje, odnosno do žrtve.

Također, neka ministartva unutarnjih poslova navode da su u mogućnosti izvršiti lociranje žrtve putem mobilnog operatera, ukoliko žrtva ili osoba koja poziva i prijavljuje krivično djelo silovanje ne može da locira mjesto izvršenja krivičnog djela silovanje. U protokolarnim mjerama i radnjama također su vidljive neujednačene prakse na nivou Federacije Bosnei Hercegovine, pa tako neka ministartsva unutarnjih poslova u svoim resursima na raspolaganju imaju sekt pomagala za izuzimanje vaginalnog brisa, poznatiji kao „SEX CRIME KIT“ i to po odlasku u Hitnu donosi kriminalistički tehničar, dok druga navode da ne raspolažu pomenutim setom pomaga, pri čemu ostajemo uskraćeni za informaciju da li žrtva mora sama da obezbijedi ili na koji način se vrši izuzimanje, te zašto u nekim ministastvima je to obezbjeđeno, dok u drugim nije.

Pojedina ministarstva unutarnjih poslova navode da je za tjelesni ginekološki pregled potrebna saglasnost žrtve, dok drugi navode da nije potrebna saglasnost (Kanton 10, ZDK). Svih devet ministarstava unutarnjih poslova navode da se do mjesta počinjenog krivičnog djela silovanja, odnosno do žrtve upućuje PO MOGUĆNOST ŽENSKO-MUŠKA PATROLA. Ovo je intersesntno iz razloga što su većinom žene žrtve seksualnog nasilja, odnosno krivičnog djela silovanja, te se postavlja pitanje da li je u policijskim strukturama, osobito onim terensko operativnim službama nedovoljna zastupljenost žena, te da li se u okviru policijskih struktura radi na afirmaciji poziva, animiranju žena da se priključe policijskim strukturama i šta kažu iskustva i prakse u smislu obrade slučaja krivičnog djela silovanje od strane po spolu mješovite ili jednake patrole.